ޤައުމިއްޔަތާއި ވަޠަނިއްޔަތު. މި ދެ މަފުހޫމުގައި ތަފާތެއް ވޭ ހެއްޔެވެ؟

ޤައުމު ދެކެ ލޯބިވުމުގެ މަތިވެރި ސިފައަކީ ޤައުމެއްގެ ހަމަ ކޮންމެ ފަރުދެއްގެ ކިބައިން ވެސް ފެންނަންވާނެ ސިފައެކެވެ. ޤައުމު ދެކެ ލޯބިވާ މީހަކު ޤައުމަށް ދެރައެއް ދޭކަށް ނުވަތަ ޤައުމަށް ހުތުރުނަމެއް ލިބޭކަށް ނޭދޭނެއެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި އެދޭނީ އަބަދުވެސް ޤައުމަށް ރަނގަޅު ގޮތްތައް ވުމަށެވެ. އެދޭނީ ޤައުމު ކުރިއަރައި ދިއުމަށެވެ. ޤައުމަށް ރީތިނަން ލިބުމަށެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ދިވެހިންނަކީ ވެސް ޤައުމު ދެކެ ލޯބިވާ ބައެކެވެ. މިހާތަނަށް ޤައުމަށް ދިމާވެފައިވާ ބޮޑެތި ކަންކަމުގައި، މާޒީން ފެށިގެން މިއަދާ ހަމައަށް ބަލައިލި ކަމުގައި ވިޔަސް ޤައުމުގެ ފަރުދުން ވަނީ އެ ލޯބި ވަރަށް ފުރިހަމައަށް ދައްކައިދީފައެވެ. ޤައުމަށް ޓަކައި ފުރާނައިން ޤުރުބާން ވާން ޖެހުނު ދަނޑިވަޅުތަކުގައި އެކަން ވެސް ވަނީ ކޮށްފައެވެ. ޤައުމާއިގެން ތެދުވެ ދުސްމިނުންނާ ހަނގުރާމަކުރަން ޖެހުނު ފަހަރުތަކުގައި އެކަން ވެސް ވަނީ މި ޤައުމުގެ ހިތްވަރުގަދަ ދަރިން ކޮށްފައެވެ. ހަމައެހެންމެ ޤައުމަށް ހިތާމަތައް ލިބުނު ދަނޑިވަޅުތަކުގައި އެންމެން އެކަތިގަނޑެއްގެ ގޮތުގައި ތިބެ ވަނީ އެކަންކަމުން އަރައިގަތުމަށް މަސައްކަތްކޮށްފައެވެ. އަދި ޤައުމަށް އުފަލެއް ލިބޭ ކޮންމެ ދަނޑިވަޅެއްގައި ވެސް ޤައުމުގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުން ވަނީ އެ އުފަލުގައި ބައިވެރިވެފައެވެ. މި ހުރިހާކަމަކުން ވެސް މި ދައްކައިދެނީ ޤައުމުގެ ދަރިން ޤައުމު ދެކެ ވާ މަތިވެރި ލޯތްބެވެ.

ދުނިޔޭގެ ސިޔާސަތުގެ ސައިންސްގެ ޢިމްލުވެރިން ޤައުމު ދެކެ ވާ ލޯބި ދެގޮތަކަށް ގިންތިކުރެއެވެ. މި ގިންތިކުރުމުގައި އެންމެ ޢާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ މަފުހޫމަކީ ޤައުމިއްޔަތާއި ވަޠަނިއްޔަތެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެން ދިވެހިން ވެސް ވަރަށް ފަރިތަ ދެ މަފުހޫމެވެ. ވަރަށް ގިނައިން ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ދެ މަފުހޫމެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ޤައުމީ ލޯބީގެ ވާހަކަ ގިނަގިނައިން ދެކެވޭ ދުވަސްވަރެއްގައި މި ލަފުޒުތައް ބޭނުންކުރާ މިންވަރު ވެސް ޔަޤީނުން އިތުރުވާނެއެވެ. ނަމަވެސް އަޅުގަނޑުމެން ޤައުމިއްޔަތާއި ވަޠަނިއްޔަތު މި ދެ ލަފުޒު ބޭނުންކޮށް އުޅެނީ ދާދި އެއް މާނައެއްގައެވެ. ސިޔާސަތުގެ ސައިންސުވެރިން ބަޔާންކުރައްވާގޮތުން މި ދެ ލަފުޒަށް ލިބިފައިވަނީ ތަފާތު ދެ ބުރަދަނެކެވެ. މާނައިގެ ގޮތުން ތަފާތު ދެ ފުންމިނެކެވެ. އެހެންކަމުން ޤައުމިއްޔަތާއި ވަތަނިއްޔަތު މި ދެ މަފުހޫމުގައި ވާ ތަފާތު ކަމަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟

ވަޠަނިއްޔަތުގެ ސިފަތައް

ސިޔާސަތުގެ ޢިލްމުވެރިން ބަޔާންކުރައްވާ ގޮތުގައި ވަޠަނިއްޔަތު (Patriotism، وَطَنِيَّة) ނުވަތަ ވަޠަނީ ލޯތްބަކީ އެމީހެއްގެ ޤައުމާއި މެދު އޮންނަ މަތިވެރި ލޯތްބާއި މަތިވެރި އިޙްސާސްތަކެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ޤައުމަށް ޓަކައި ފަޚުރުވެރިވުމާއި ޤައުމުގެ ތާރީޚާއި ސަގާފަތާއި އާދަކާދައަށް އިޙްތިރާމްކުރުމާއި އެކަންކަމަށް ލޯބިކުޅައުމާއި ޤައުމުގެ އިޖްތިމާޢީ އަގުތައް ހިފަހައްޓައި ނެގެހެއްޓުމާއި ޤައުމަށް ލިބޭ ރީތި ނަމާއި ފަޚުރާއި ޝަރަފަށް ޓަކައި އުފާވެރިކަން އިޙްސާސްކުރުން ހިމެނެއެވެ.

ތާރީޚަށް ބަލާއިރު ވަޠަނިއްޔަތުގެ ރޫޙު ވަރަށް ޤަދީމީ ޒަމާނުއްސުރެ ދުނިޔޭގައި އުފެދިގެން އައިސްފައިވެއެވެ. ޤަދީމީ ޔޫނާނީން (ގްރީސް) ގެ ދުވަސްވަރު އެ ސަހަރުގެ ރަށްތައްކަމުގައިވާ އެތެންސާއި ސްޕާޓާގެ ރައްޔިތުން ހަނގުރާމައިގެ ދުވަސްވަރު އެ ރަށްތައް ދުސްމަނުންގެ ކިބައިން ދިފާޢުކުރުމުގައި ޤައުމާއިމެދު އާދަޔާޚިލާފު ވަޠަނީ ލޯތްބަކާއި ރޫޙަކާއި ޖޯޝެއް ދައްކައިދީފައިވެއެވެ. ހަމައެހެންމެ އެ ސަހަރުތަކަށް ލިބުނު ކާމިޔާބީތައް ފާހަގަކުރުމުގައި ވެސް ޚާއްޞަކަމެއް ދީފައިވެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންގެ އާދަކާދައާއި ސަގާފަތް ދިރިވުމުގައި ވަރަށް ބުރަ މަސައްކަތްތަކެއް ކޮށްފައިވެއެވެ. ރޯމަން ޙަޟާރަތަށް ބަލާއިރު އެބައިމީހުންގެ ދައުލަތް ދިފާޢުކުރުމުގައާއި ޤައުމުގެ އާދަކާދައާއި ސަގާފަތް ދިރުވުމުގައި ޚާއްޞަ ލޯތްބެއް ދައްކައިދީފައިވެއެވެ. އިނގިރޭސިން އެމެރިކާ އަޅުވެތިކޮށްގެން އުޅުނު ދުވަސްވަރު އެމެރިކަން ރިވޮލިއުޝަންގެ އަހުލުވެރިންގެ ފަރާތުން ވެސް ޤައުމަށް ޓަކައި ވެފައިވަނީ އާދަޔާ ޚިލާފު ލޯތްބެކެވެ. ޤައުމަށް ޓަކައި އެތައް ބަޔަކު ފުރާނައިން ޤުރުބާންވެފައިވެއެވެ. ޖޯޖް ވޮޝިންޓަނާއި ތޯމަސް ޖެފާރސަނާއި ބެންޖަމިން ފްރޭންކްލިން ފަދަ ޝަޚްޞިއްޔަތުތައް އިސްވެ ތިއްބަވައިގެން ވަޠަނީ ލޯބިން ރައްޔިތުންގެ ހިތްތައް ފުރާލަދީ، މިނިވަން އެމެރިކާއަކަށް މަގުފަހިކުރުމުގައި އެ ރައްޔިތުންގެ ހިތްތަކުގައިވާ ވަޠަނީ ލޯބީގެ ބޭނުން ވަރަށް ފުރިހަމައަށް ހިފާފައިވެއެވެ. ނަޕޯލިއަންގެ ދުވަސްވަރު (1803-1815) ޔޫރަޕުގެ ޤައުމުތަކުން އެބައިމީހުންގެ ސަރަހައްދުތައް ދިފާޢުކުރުމުގައި މި ދަންނަވާ ވަޠަނީ ލޯބި ކުރިއަށް ނެރެފައިވެއެވެ. މި ލޯބި ހާމަކޮށްދިނުމަށް ޓަކައި އެކިކަހަލަ ނިޝާންތައް ބޭނުންކޮށްފައިވެއެވެ. މިގޮތުން ދިދައާއި ޤައުމީ ސަލާމާއި ޤައުމު ރަމްޒުކޮށްދޭ އެކިކަހަލަ ނިޝާންތައް ބޭނުންކޮށްފައިވެއެވެ. މި ނިޝާންތައް ބޭނުންކުރުމުގެ ސަބަބުން ވަޠަނީލޯބި އިތުރުވެއެވެ. ހަމަ އެހެންމެ ރައްޔިތުންގެ އެއްބައިވަންތަކަމާއި އެކަނތިގަނޑެއްގެ ގޮތުގައި ޤައުމު ދިފާޢުކުރުމުގައި މަސައްކަތްކުރާކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ.

އިސްލާމީ އުންމަތަށް ބަލާއިރު ދީނާއި ޤައުމާއި މެދު އޮތް ލޯބި ވަރަށް ފުރިހަމައަށް ދައްކައިދީފައިވެއެވެ. މުސްލިމް އުންމަތުގެ އަހުލުވެރިންނަކީ އެބައިމީހުންގެ ދީން ދިފާޢުކުރުމާއި ރައްކާތެރިކުރުމުގައި ވަރަށް މަތިވެރި ލޯތްބެއް ދަމަހައްޓައިފައިވާ ބައެކެވެ. އެފަދަ ބައެއް މިސާލުތަކަށް ބަލާއިރު އިސްލާމީ ދައުލަތެއްގެ ބިންގާ މަދީނާގައި އެޅިގެން އައި ދުވަސްވަރު އެ ރަށް އެތެރެއާއި ބޭރުގެ ދުސްމިނުންގެ އަތްދަށުން ސަލާމަތްކުރުމުގައި މަދީނާގެ މުސްލިމުން ވަރަށް މަތިވެރި ލޯތްބެއް ދައްކައިދީފައިވެއެވެ. ހަމައެހެންމެ ރަސޫލާ ﷺ ސުވަރުގެވަޑައިގަތުމަށްފަހު ޒަކާތްދެއްކުމަށް އިންކާރުކުރި މީހުންނާ ހަނގުރާމަކޮށް އެމީހުން ބަލިކުރުމުގައި ވެސް މި މަތިވެރިލޯބި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކޮށްފައިވެއެވެ. އިސްލާމީ ރަންޒަމާނުގައި (8-14 ވަނަ ޤަރުނަށް) ތަހުޒީބާއި ޢިލްމުވެރިކަމާއި ތަމައްދުންގެ ރޮނގުން މުސްލިމުން ކުރިއަރައި ދިއުމުގައި އެ ދުވަސްވަރުގެ މުސްލިމް ޢިލްމުވެރިން ދައްކައިދިން އާދަޔާޚިލާފު ލޯތްބާއި އެކަމަށް ބެހެއްޓި ޚާއްޞަ ޝައުޤުވެރިކަން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. އެ ޝައުޤުވެރިކަމާއި ލޯބި އުފެދިގެން އައީ އިސްލާމީ އުންމަތް ކުރިއެރުވުމަށް އޮތް ޝައުގުވެރިކަމެއްގެ ބޮޑުކަމުންނެވެ. މުސްލިމުން ކުރިއަރައިދާތަން ދެކެން ބޭނުންވާލެއް ބޮޑުކަމުންނެވެ.

އަޅުގަނޑުމެންގެ މި ލޮބުވެތި ދިވެހި ޤައުމަށް ބަލާއިރު ވެސް ވަޠަނީ ލޯބީގެ ވަރަށް ގިނަގުނަ މިސާލުތައް ފެންނަން އެބަހުއްޓެވެ. މިގޮތުން ޕޯޗްގީޒުންގެ އަތްދަށުން މި ލޮބުވެތި ވަޠަން ސަލާމަތްކޮށް މިނިވަންކަން ހޯދައި ދިނުމުގައި ދިވެހި އަބުޠާލުން ކުރެއްވި މަތިވެރި ޖިހާދު ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. ހަމައެހެންމެ ހޮޅީންގެ އަތްދަށުން މި ޤައުމު ސަލާމަތްކުރުމުގައި ދިވެހި އަބުޠާލުން ކުރައްވާފައިވަނީ މަތިވެރި ޖިހާދެކެވެ. އިނގިރޭސިންގެ އަތްދަށުން މިނިވަންވުމުގައި ވެސް ދިވެހި މުވާޠިނުންގެ މިންނެތް މަސައްކަތްތައް ގުނާލަން ޖެހެނީ މި ޤައުމަށް އޮތް މަތިވެރި ލޯބީގެ ލިސްޓުގައެވެ. މީގެ އިތުރުން ދިވެހިވަންތަކަމާއި، ދިވެހިބަހާއި ސަގާފަތާއި އާދަކާދައަށް އޮތް ލޯތްބާއި މާތްވެގެންވާ އިސްލާމްދީން ނަގަހައްޓައި ދެމެހެއްޓުމުގައި ދިވެހިން ދައްކައިދޭ ސާބިތުކަމުން ވެސް ފެނިގެންދަނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި އޮތް ވަޠަނީ ލޯތްބެވެ. ޤައުމަށް ލިބޭ ކޮންމެ ފަޚުރަކާއި ޝަރަފެއް ފާހަގަކޮށް އެކަމުގެ އުފާފާޅުކުރަނީ ވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ މެދުގައި އޮތް ވަޠަނީ ލޯބީގެ ވަރުގަދަކަމުންނެވެ.

ވަޠަނީ ލޯބި އަށަގެންފައިވާ ބައެއްގެ ފުށުން ފެންނާނެ ޢާންމު ސިފަތަކެއް ހުރެއެވެ. މިގޮތުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ ބައެއްސިފަތަކަށް ބަލައިލަމާހެއްޔެވެ. ވަޠަނީ ލޯބި އަށަގެންފައިވާ ބައެއްގެ ފަރާތުން ފެންނާނެ ޚާއްޞަ އެއް ސިފައަކީ އެ ޤައުމެއް ނުވަތަ އެ މުޖުތަމައެއް ރަމްޒުކޮށްދިނުމަށް ޓަކައި ބޭނުންކޮށް އުޅޭ ދިދައާއި، ޤައުމީ ސަލާމާއި، ދައުލަތުގެ ނިޝާނާއި ސަގާފަތާއި އާދަކާދައާއި ޤައުމީ ތަރިކަ، މި ނޫންވެސް އެ ޤައުމެއް ނުވަތަ އެ މުޖުތަމަޢެއް ރަމުޒުކޮށްދޭ މި ފަދަ ހުރިހާ ތަކެއްޗަކަށާއި ކަމަކަށް އާދަޔާ ޚިލާފު ލޯތްބަކާއި އިޙްތިރާމަކާއި ޤަދަރެއް ދިނުމުގެ ސިފައެވެ. މިފަދަ އަނެއް ސިފައަކީ ޤައުމީ މަސްލަޙަތު ހިމެނޭ ކަންކަމުގައި އަބަދުވެސް އަމިއްލަ ނަފުސަށްވުރެ ޤައުމު އިސްކުރުމުގެ މަތިވެރި ސިފައެވެ. ޤައުމުގެ މަސްލަޙަތު ހިމެނޭ ކަންކަމުގައި އެއްވެސް ވަރަކަށް ދުލެއް ނުދީ އެކަންތައްތައް ދިފާޢުކުރަން މަސައްކަތްކުރާނެއެވެ. އެކަމަށް ޓަކައި އަޅަންޖެހެނީ އަސްކަރީ ފިޔަވަޅެއް ކަމުގައި ވިޔަސް ނުވަތަ ޚާރިޖީ ސިޔާސަތުގެ ތެރެއިން ކަމުގައި ވިޔަސް އެކަމެއް ކުރާނީ ޤައުމުގެ މަސްލަޙަތު އިސްކުރުމަށް އިސްކަންދީގެންނެވެ. ތިންވަނަ ސިފައަކީ ޤައުމުގެ ސިޔާސަތުތައް ކަނޑައެޅުމާއި، ޤައުމުގެ ހިންގުމުގެ ނިޒާމް ނުވަތަ ޑިމޮކްރެޓިކް ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ހުރިހާ ކަމެއްގައި ވެސް ޤައުމުގެ މަސްލަޙަތު އިސްކުރުމެވެ. މިގޮތުން ޤާނޫނުތައް ހެދުމުގައި ވެސް އެންމެ އިސްކަންދޭނީ ޤައުމީ މަސްލަޙަތު ޙިމާޔަތްކުރުމަށްވެ. ރައްޔިތުން ވޯޓުދިނުން ފަދަ ކަންކަމުގައި ވެސް އެންމެ އިސްކަންދޭނީ ޤައުމަށް ހެވާއި ލާބަ ހޯދައިދޭނެ ފަރާތްތައް އިންތިޚާބުކުރުމަށެވެ. ޢާންމު މުޖުތަމަޢުއަށް ޚިދުމަތްކުރުމުގެ ތެރެއިން ވެސް އިސްކަންދޭނީ ޤައުމު ކުރިއެރުވުމަށެވެ. ފަހު ސިފައެއްގެ ގޮތުގައި އަޅުގަނޑު ފާހަގަކޮށްލާނީ އަބަދުވެސް ޤައުމަށް ފަޚުރާއި ރީތި ނަމާއި ޝަރަފު ހޯދައިދިނުމަށް މަސައްކަތްކުރުމުގެ ސިފައެވެ. ދުނިޔޭގެ ކޮންމެ ތަނެއްގައި އުޅުނު ކަމުގައި ވިޔަސް ޤައުމަށް ދެރައެއް ޤައުމަށް ހުތުރެއް ޤައުމަށް ލަދަކަށް ވާނޭ އެންމެހައި ކަންތައްތައްތަކުން ދުރުވެހުރުމުގެ ސިފައެވެ. ހަމައެހެންމެ ކޮންމެ މީހަކު ވެސް އެމީހަކު އެ ކުރާކަމަކުން ޤައުމަށް ރީތި ނަން ހޯދައިދިނުމާއި ކުރިއެރުމާއި ތަރައްޤީ ހޯދައިދިނުމަށް މަސައްކަތްކުރުމުގެ ސިފައެވެ. އަދި އެފަދަ ރީތިނަން ލިބުމުން ޤައުމަށް ޓަކައި އުފާފާޅުކޮށް ފަޚުރުވެރިވުމުގެ ސިފައަށެވެ.

އިސްވެ ދެންނެވުނު ވަޠަނީ ލޯބީގެ ސިފަތައް އަށަގެންފައިވާ ބައެއްގެ ފުށުން ޢަމަލީގޮތުން ފެންނާނެ ކަންތައްތަކެއް ވެސް ހުރެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ޤައުމަށް ދިމާވާ ކާރިސާތަކާއި ހާދިސާތަކުން ލިބޭ ގެއްލުންތަކުން އަރައިގަތުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތްތަކުގައި ހިލޭސާބަހަށް މަސައްކަތްކުރުމާއި ޤައުމީ އަބުޠާލުންގެ ޒިކުރާ އާކުރުމާއި އެ އަބުޠާލުންނަށް އިޙުތިރާމާއި ޤަދަރު ދިނުމާއި ޤައުމުގެ ޙައްޤުގައި އަސްކަރިއްޔާގައި މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތަކަށް އިޙުތިރާމްކުރުމާއި ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ފަޚުރުވެރި ޚިދުމަތްތަކެއް އަސްކަރިއްޔާގައި ދިގުމުއްދަތަކަށް އަދާކުރެއްވުމަށްފަހު ޝަރަފުވެރިކަމާއެކު ޚިދުމަތުން ރިޓަޔަރ ކުރައްވާފައިވާ ފަރާތްތަކަށް ދޭންޖެހޭ އިޙުތިރާމާއި ޤަދަރު އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަގޮތުގައި ދިނުން ހިމެނެއެވެ. ޤައުމީ އިޙުތިފާލުތައް ފާހަގަކުރުމާއި ޝަރަފުވެރިކަމުގެ ހިނގާލުންތައް ބޭއްވުމާއި، ދިދަނެގުމުގެ ރަސްމިއްޔާތުތައް ބޭއްވުމާއި ޤައުމީ އިހުތިފާލުތައް ފާހަގަކުރުމަށް ދިއްލާ ދިއްލުންތަކާއި މަގުތައް ޒީނަތްތެރިކުރުމާއި ބޭއްވޭ ޖަލްސާތަކާއި މިފަދަ އެންމެހައި ކަންތައްތަކަކީ ވަޠަނީ ލޯބީގެ މަތިވެރި ސިފަ އަށަގަނެފައިވާ ބައެއްގެ ކިބައިން ޢަމަލީގޮތުން ފެންނާނެ ކަންތައްތަކެވެ.

ޤައުމިއްޔަތުގެ ސިފަތައް

ސިޔާސަތުގެ ޢިލްމުވެރިންގެ ނަޒަރުގައި ޤައުމިއްޔަތު (Nationalism، قَوْمِيَّة)  އަކީ މާ ފުން، މާބޮޑަށް ވެސް އޭގެ އަސަރުތައް މުޖުތަމަޢުގައި ހަރުލާފައިވާ އެއްޗެކެވެ. ޤައުމިއްޔަތުގެ މާނަ ދޭހަކޮށްދިނުމަށްޓަކައި މާފުނަށް ފީނަންޖެހެއެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ވަޠަނިއްޔަތާއި ޤައުމިއްޔަތުގެ ތަފާތު ދެނެގަތުމުގައި ހުރި އެއްގޮތްކަންތައް ގިނަކަމުން ތަފާތު ފަރަގުކުރުމުގައި ވެސް ދަތިތަކެއް ހުރެއެވެ. އަދި މި ދެލަފުޒު އެއް މާނައެއްގައި މުޖުތަމަޢުގައި ބޭނުންކުރަމުން ދިއުމުގެ ސަބަބުން ތަފާތު ވިސްނައިދިނުމުގައި ވެސް ދަތިތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ.

      ޤައުމިއްޔަތުގެ މާނަ ދެނެގަތުމުގައި ބައެއް ކަހަލަ މިސާލުތަކާއެކީ ބަޔާންކޮށްދެވޭތޯ މަސައްކަތްކުރާނަމެވެ. ޤައުމިއްޔަތުގެ އެންމެ ޢާންމު އެއް މާނައަކީ ތިމާ ނިސްބަތްވާ ޤައުމު އެހެން ހުރިހާ ޤައުމަކަށް ވުރެ މަތިވެރިކުރުމެވެ. މާ ޚާއްޞަވެވިގެންވާ ލޯތްބަކުން ޤައުމު ދެކެ ލޯބިވުމެވެ. ވަޠަނިއްޔަތު ޢާންމުގޮތެއްގައި މާނަކުރެވެނީ ޤައުމަށް ހެޔޮއެދުމުގެ މާނައިގައެވެ. ޤައުމަށް ދެރައެއް ނުދިނުމުގެ މާނައިގައެވެ. ޤައުމަށް ހުރިހާ ގޮތަކުން ރަނަގަޅާއި ޝަރަފާއި ފަޚުރު ހޯދައިދިނުމުގެ މާނައިގައެވެ. ޤައުމަށް ތެދުވެރިވުމުގެ މާނައިގައެވެ. މިއާ ޚިލާފަށް ޤައުމިއްޔަތުގެ މާނަ ކުރެވެނީ އެހެން ދެވަނަ ފަރާތަކާ އަޅާކިޔައިގެންނެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް އެހެން ޤައުމުތަކަށް ވުރެ މަތިވެރިކަމަށް، ނުވަތަ މަތިވެރިވާންޖެހޭނެކަމަށް ޤަބޫލުކޮށްގެންނެވެ. މިކަން ޙާޞިލުކުރުމުގައި ނުގުޑާފަދަ ވަރުގަދަ ޢަޒުމެއް ހިތުގައި ބިންވަޅުނަގަން ޖެހެއެވެ. އެއީ ހަނގުރާމަކޮށްގެން ކަމުގައި ވިޔަސް ޤައުމު މަތިވެރިކުރުމުގައި ނުވަތަ ޤައުމު ކުރިއެރުވުމުގައި ނުވަތަ ޤައުމަށް ކާމިޔާބީ ހޯދައިދިނުމުގައި ފަސްޖެހިގެން ނުވެއެވެ.

ޤައުމިއްޔަތުގެ ޚާއްޞަ ސިފަތަކުގެ ތެރޭގައި އެތަނެއްގައި ދިރިއުޅޭ ބައެއްގެ މެދުގައި އެއްބައިވަންތަކަމާއި އެއްބައެއްވަންތަކަން ވަރަށް ބޮޑަށް އަށަގެންފައިވާނެއެވެ. އަދި މި ދެކަންތައްތައް މުޖުތަމަޢުގައި ދެމެހެއްޓުމަށް އަބަދުވެސް މަސައްކަތްކުރަމުންދާނެއެވެ. އެންމެން ވެސް މަސައްކަތްކުރާނީ އެއް އަމާޒަކަށެވެ. ޙާޞިލުކުރަން ބޭނުންވާނީ އެއް ލަނޑުދަނޑިއެކެވެ. އެހެންކަމުން ޤައުމިއްޔަތު ފުރިހަމައަށް އަށަގެންފައިވާ ތަނެއްގައި ޚިޔާލުތަފާތުވުމަށް ފުރުޞަތެއް ނޯންނާނެއެވެ. ޤައުމިއްޔަތު އަށަގެންފައިވާ މުޖުތަމަޢަކުން ފެންނާނެ އަނެއް ސިފައަކީ އެބައެއްގެ އާދަކާދައާއި ސަގާފަތަށް ފަޚުރުވެރިވުމުގެ ސިފައެވެ. ސަގާފަތާއި އާދަކާދައާއި ތަރިކަ ރައްކާކުރުމަށް ވަރަށް އިސްކަންދޭނެއެވެ. ޤަބޫލުކުރާ ދީނާއި އެބައެއްގެ ބަހާއި ހަމަތަކާއި އުސޫލުތަކާއި އަޚްލާޤީ މިންގަނޑުތައް ދަމަހައްޓައި ނަގަހައްޓާނެއެވެ.

ޤައުމިއްޔަތު ހައްދުފަހަނައަޅައި ދިއުން ވެސް ބައެއްފަހަރު ބައެއް މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ތަޖުރިބާކުރަން ޖެހިފައިވެއެވެ. ޤައުމިއްޔަތު ހައްދުފަހަނައަޅައިދިއުމުން ފެންނާނެ އެއް ޢަލާމާތަކީ އެހެން ދަރިކޮޅުތައް ނުވަތަ ނަސްލުތައް ނުވަތަ އެހެން ޤައުމުތަކުގެ ނުވަތަ އެހެން ދީންތަކުގެ މީހުންނަށް ކުރާ އިޙުތިރާމް ކުޑަވެގެންދިއުމެވެ. ތިމާމެން ނޫން އެހެން އެންމެންނަކީ މާ ދަށް ބައެއްކަމަށް ޤަބޫލުކުރުމެވެ. ހަމައެކަނި މަތިވެރިވެގެން ވަނީ އެބަޔަކު ކަމުގައި ޤަބޫލުކުރުމެވެ. މި ސިފަ ދެވަނަ ބޮޑުހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގައި ޖަރުމަނުން ވަރަށް ބޮޑަށް ފެނިގެން ގޮސްފައިވެއެވެ. މިއަދުގެ މުޖުތަމަޢަށް ނަޒަރު ހިންގާލާއިރު ޤައުމިއްޔަތު ހައްދުފަނައަޅައިދިއުމުގެ މިސާލުތައް ފެންނަ ބައެއް ތަންތަނުގެ ތެރޭގައި އިޒުރޭލުގައި ތިބި ހައްދުފަހަނައަޅާފައިވާ ޔަހޫދީންނާއި، އިންޑިއާގައި ހިންދުތުވާގެ އުސޫލުތައް ނަގަހައްޓަން މަސައްކަތްކުރާ ހަރުކަށި ހިންދޫން ހިމެނެއެވެ. މިފަދަ ފަރާތްތަކުން އެހެން މީހުންނަށް ވުރެ އެމީހުން މަތިވެރިކަން ދެއްކުމަށް ޓަކައި ބޭނުންކުރެވެން ހުރި ހުރިހާ ވަޞީލަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން އެތައް ދޮގު މަޢުލޫމާތު ފަތުރައެވެ. އަދި އެކަންކަމަށް ދެކޮޅުހަދާ ފަރާތްތަކާއި ޒާތީގޮތުން ޖައްސާލައި އެކިއެކި މަންސަތަކުގައި އަގުވައްޓާލުމުގެ ގޮތުން އެތައް ދޮގުތަކެއް ފަތުރައި ހަދައެވެ. މިއަހަރު ތެރޭގައި ދިވެހިރާއްޖެ ވެސް މިފަދަ ތަޖުރިބާއެއް ވަނީ ކުރަންޖެހިފައެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމުގެ އަގުވައްޓާލުމަށް ޓަކައި ވަކި ޤައުމަކުން މެއިންސްޓްރީމް މީޑިއާގައާއި މީސްމީޑިއާގެ މަންސަތަކުގައި ވަރަށް ބޮޑަށް މަސައްކަތްކުރަމުން އައިސްފައިވެއެވެ. މިފަދަ ޢަމަލުތައް ފެންނާނީ ޤައުމިއްޔަތު ދިރުވުމުގައި ހައްދުފަހަނައަޅައި ދިއުމުންނެވެ.

ޤައުމިއްޔަތުގެ އަސަރުތައް އެންމެ ބޮޑަށް އުފެދެން ދިމާވާ އެއް ސަބަބަކީ އެ ޤައުމަކަށް އެހެން ޤައުމެއްގެ ސަބަބުން ނުރައްކާތައް ކުރިމަތިވާން ފެށުމެވެ. ނުވަތަ ދުސްމަން ޤައުމެއް އޮތުމެވެ. ނުވަތަ އަޅުވެތިކަމުގައި އެ ޤައުމެއް އޮތުމެވެ. ނުވަތަ ދެ ޤައުމުގެ މެދުގައި މައްސަލަޖެހިފައިވާ ސަރަހައްދެއް އޮތުމެވެ. މިފަދަ ޙާލަތްތަކުގައި ޤައުމިއްޔަތުގެ އެކި ކަހަލަ ހަރަކާތްތައް އެފަދަ ޤައުމަކާ ދެކޮޅަށް ހިންގައެވެ. އެގޮތުން ތަފާތު ޖަމާޢަތްތައް އުފައްދައިގެން ހަތިޔާރު ބޭނުންކޮށްގެން ހަނގުރާމަކުރަން ވެސް ޖެހިފައި އެބަހުއްޓެވެ. މި ފަދަ އެއް މިސާލު ފެންނަމުންދާ އެއް ތަނަކީ ފަލަސްޠީނެވެ. ތާރީޚުގެ ޞަފުޙާތަކަށް ބަލާއިރު ޤައުމިއްޔަތު އުތުރިއެރި އެތައް ކަންތައްތަކެއް ހިނގާފައި އެބަހުއްޓެވެ. މި ގޮތަށް ޤައުމިއްޔަތު ނުވަތަ ޤައުމީ ލޯބި އިތުރުވުމުގައި އެއީ އެއް ނަސްލަކަށް ނުވަތަ އެއް ދަރިކޮޅަކަށް ނިސްބަތްވާ ބައެއް ނަމަ ވަކިން ބޮޑަށް ޤައުމިއްޔަތުގެ ރޫޙު އަށަގަނެއެވެ. ފަރަންސޭސި އިންގިލާބީ ދުވަސްވަރު (1789) އެ ޤައުމު ކުރިއަރައިދިއުމުގައި އެ ޤައުމުގެ ޤައުމިއްޔަތުގެ ސިފަތަކަށް ދިން އިސްކަން ވަރަށް ބޮޑަށް ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. ހަމަ މިގޮތަށް މީގެ އަނެއްކޮޅުން ވެސް ޤައުމިއްޔަތުގެ ވަރުގަދަ އަސަރުތައް ފެނިގެން ދިޔައެވެ. ނަޕޯލިއަންގެ ދުވަސްވަރު (1803 – 1815)، ފަރަންސޭސިންނާ ދެކޮޅަށް ޔޫރަޕުގެ ޤައުމުތަކުން ތެދުވިތެދުވުން ވެސް ފެށިގެން އަންނަނީ ޤައުމިއްޔަތުގެ ތެރެއިންނެވެ. ދެވަނަ ބޮޑުހަނގުރާމައަށް ފަހު އިރުމައްޗާއި ހުޅަނގަށް ޖަރުމަނު ބައިކޮށްފައި އޮތްއޮތުން ނިމިގެން ދިޔައީ ވެސް އެ ޤައުމުގެ ރައްޔިތުންގެ ހިތްތަކުގައި އޮތް ޤައުމިއްޔަތުގެ ވަރުގަދަކަމުންނެވެ. މީގެ އިތުރުން ޔޫރަޕުގެ އިސްތިޢުމާރީ ބާރުތައް އެފްރިކާއާއި އެނޫން ވެސް ސަރަހައްދުތަކުގެ ޤައުމުތައް އިސްތިޢުމާރުކޮށްގެން އޮތްއޮތުން ނިމިގެން ދިއުމަށް މެދުވެރިވި މައިގަނޑު ސަބަބަކީ އެ ޤައުމުތަކުގެ ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ޤައުމަށް އޮތް ލޯބީގެ ބޮޑުކަމުންނެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހިރާއްޖެ ވެސް އިނގިރޭސިންގެ ޙިމާޔަތުގެ އެއްބަސްވުމުގެ މުށުތެރެއިން މިންޖުވާން ދިމާވި މައިގަނޑު އެއް ސަބަބަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމު މިނިވަންކުރުމަށް ޓަކައި ވެރިންނާއި ރައްޔިތުންގެ ކިބައިގައި އުފެދިފައި އޮތް ވަރުގަދަ ޤައުމިއްޔަތުގެ ރޫޙެވެ. ޤައުމަށް އޮތް ލޯތްބެވެ.

މުސްލިމުންގެ ޤައުމިއްޔަތު ފެށިގެން އަންނަނީ އިސްލާމްދީނުގެ ހިދާޔަތުގެ ތެރެއިން، އެންމެންނަކީ އެއްބައެއް ކަމުގެ އިޙުސާސްގެ ތެރެއިންނެވެ. ކޮންމެ މުސްލިމަކަށް ލިބޭ ދެރައަކީ ހަމަ ތިމާއަށް ވެސް ލިބޭ ދެރައެއް ނިކަމެތިކަމެއްކަމުގައި ދެކި ހުރިހާ މުސްލިމުން ގުޅިގެން މަސައްކަތްކުރުމުގެ ތެރެއިންނެވެ. މިކަމުގެ އެންމެ ރީތި އެއް މިސާލަކީ ޞަލީބީންނާ ދެކޮޅަށް ޞަލާޙުއްދީނުލް އައްޔޫބީ ކުރެއްވި މަތިވެރި ޖިހާދެވެ. މި އެއްބައިވަންތަކަމާއި އެއްބައެއްވަންތަކަމުގެ މަތިވެރި މޭވާއަކަށް ވީ ޞަލާބީންގެ ވަކިތަކުން ފަލަސްޠީން މިނިވަންވުމެވެ. އިސްލާމީ ޙަޟާރަތުގެ ރަންޒަމާނެއް އައީ ވެސް ދީނާއި ޤައުމިއްޔަތުގެ އަސާސްތަކަށް ދިން އިސްކަމުގެ ސަބަބުންނެވެ. މިކަން މިހެން ވުމުގައި އެއިރެއްގައި އެތިއްބަވާ ވެރިންގެ ހިތްތަކުގައި ޤައުމިއްޔަތަށް ނުވަތަ ދީނަށް އޮތް ލޯބި ވަރަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކޮށްފައިވެއެވެ. އެހެނީ ވެރިންނާއި ރައްޔިތުން ދެ ވިސްނުމުގައި ތިބޭހާ ދުވަހަކު ޤައުމިއްޔަތަކީ ދިރޭނެ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އަދި ކިއެއްތަ އެއީ ނެތިގެންދާނޭ އެއްޗެކެވެ. މިފަދަ އެންމެ ހިތްދަތި އެއް ތަޖުރިބާއަކީ މުސްލިމުން އަތުން އަންދަލުސް ބީވެގެން ދިއުމުގެ ތަޖުރިބާއެވެ. ފަލަސްތީނަށް މިއަދު ދިމާވެފައިވާ ހިތްދަތިކަމަކީ ވެސް މުސްލިމުންގެ މެދުގައި މިދެންނެވި އެއްބައެއްވަންތަކަމާއި އެއްބައިވަންތަކަން ނެތުމުގެ ހިތި ނަތީޖާއެވެ.

ވަޠަނިއްޔަތާއި ޤައުމިއްޔަތަކީ ވަރަށް ބޮޑަށް ގުޅިލާމެހިފައިވާ ދެ މަފުހޫމެވެ. މި ދެ ކަންތަކަކީ ވެސް ޤައުމެއް ކުރިއަރައި ދިއުމުގައި އެންމެ މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ދެ މަފުހޫމެވެ. ނަމަވެސް މި ދެ މަފުހޫމުގެ ބޭނުން އެބައެއްގެ އަމިއްލަ އެދުން ޙާޞިލުކުރަން ބޭނުންކުރުމުގެ ސަބަބުން ޤައުމުތައް ހަލާކުވެ ވަރަށް ނިކަމެތި ދަރަޖައަށް ވެއްޓިފައިވާތަން އަދުގެ ދުނިޔެއިން ވެސް ފެންނާނެއެވެ. މިފަދަ ބައެއް މިސާލުތަކަކީ އިރާޤާއި ލީބިޔާ އާއި ސީރިއާ ފަދަ ޤައުމުތަކެވެ. ޤައުމުގެ އެންމެން ޤައުމާމެދު އެއް ވިސްނުމެއް ނުގެންގުޅޭކަމަށް ވާނަމަ އެ ޤައުމަކުން ޤައުމިއްޔަތުގެ ސިފަތައް ބީވެގެންދާނެއެވެ. ޤައުމަށް ވުރެ އަމިއްލަ ދަރިކޮޅު ނުވަތަ ޤަބީލާ ކުރިއެރުވުމުގެ ވިސްނުން ގެންގުޅޭ ނަމަ ވެސް ޤައުމަށް ހަމަޖެހުމެއް ނާންނާނެއެވެ. މިފަދަ މިސާލުތައް ޕާކިސްތާނާއި އަފްޤާނިސްތާނުން ފެންނަމުން އެދަނީއެވެ. އަދި އެފްރިކާގެ ޤައުމުތަކުން ވެސް މިކަހަލަ މިސާލުތައް ފެންނާން އެބަހުއްޓެވެ.

ކޮންމެ ކަމެއްގައި ވެސް ގެންގުޅެންޖެހޭ ރަނގަޅު މިންގަނޑެއް އޮންނާނެއެވެ. ޤައުމިއްޔަތާއި ވަޠަނިއްޔަތުގެ ތެރެއިން ވެސް ފާހަގަކުރެވުނު ކަމަކީ މި ދެކަންތަކަކީ ވެސް ވަކި މިންގަނޑެއްގައި ހިފަހައްޓަންޖެހޭ ދެ މަފުހޫމުކަމެވެ. މިކަމުގައި ވެސް ހައްދުފަހަނައަޅައި ގޮސްފިނަމަ ޤައުމަށް ދެރަލިބުން އޮންނާނީ ވަރަށް ކައިރީގައެވެ. އެހެންކަމުން ޤައުމުދެކެ ލޯބިވާން ވާނީ އެހެން ބަޔަކަށް ނަފުރަތު ނުކޮށެވެ. ޤައުމަށް ރަނގަޅުގޮތް ހޯދައިދޭންވާނީ އެހެން ބަޔަކު ކުޑައިމީސް ނުވާނޭ ގޮތެއް ބަލައިގެންނެވެ. ޤައުމު މަތިވެރިކުރަންވާނީ ވެސް އެހެން މީހުންނަށް ގެއްލުމާއި ހަލާކަކަށް އެކަން ނުވާ ގޮތަށް ބަލައިގެންނެވެ. ޤައުމިއްޔަތާއި ވަޠަނިއްޔަތުގެ ތެރެއިން ވެސް ޤާއިމްކުރަންވާނީ ޞުލްޙައެވެ. އެއީ ހަމަޖެހުމާއި ނަފުރަތަށް ޖާގަދޭ ކަމަކަށް ހަދައިގެން ނުވާނެއެވެ. ޤައުމިއްޔަތާއި ވަޠަނިއްޔަތުގެ ތަފާތު ދެނެގަތުމަށް ކުރެވުނު މި މަސައްކަތުން ފާހަގަކުރެވުނު އެއްކަމަކީ މިއީ ވަރަށް ގިނަ އެއްގޮތް ކަންތައްތަކެއް އެކުލެވިގެންވާ ދެ މަފުހޫމެއްކަމެވެ. މި ދެ މަފުހޫމުގައި ހުރި ފަދަ ގާތްކަމާއި އެކައްޗެއްކަން މި ދެމަފުހޫމް ބޭނުންކުރާ ފަރާތްތަކުގެ ކިބައިން ވެސް ފެންނާނެކަމަށް އުންމީދުކުރަމެވެ.