680Views 0Comments
“އިންޓަރނޭޝަނަލް ރިލޭޝަންސް” މި މާއްދާއަކީ ރާއްޖޭގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި ތަންކޮޅެއް މަދުން އިވޭ އަޑެކެވެ. މި މާއްދާ ރާއްޖޭގައި ކިޔަވައިދޭންފެށީ ވަރަށް ފަހުންނެވެ. ކިޔަވައިދެނީ ވެސް ވަރަށް މަދު ތަނެއްގައެވެ. މި މާއްދާއާ ގުޅޭގޮތުން ދިވެހިބަހުން މާގިނަ ފިލާވަޅުތަކެއް މިހާތަނަށް ލިޔެވިފައެއް ނުވެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ދިވެހިންނަކީ ފޮތްކިޔަން މާބޮޑު ޝައުގެއް ހުންނަ ބަޔަކަށް ނުވާތީ، މި މާއްދާއާ ބެހޭ މާގިނަ މަޢުލޫމާތެއް ދަރިވަރުންނަށާއި ޢާންމުންނަށް ވެސް ލިބިފައެއް ނުހުންނާނެއެވެ. އެހެންކަމުން އަޅުގަނޑުގެ ވިސްނުން މި ހުރީ މި މާއްދާއާ ގުޅޭގޮތުން އެކިއެކި މަޢުލޫމާތު ދިވެހިބަހުން ލިބެން ހުންނާނެގޮތެއް ހެދުމެވެ. އެއީ މި ލިޔުންތައް ކިޔައިގެން މި މާއްދާއަށް ޝައުޤު އުފެދިދާނެކަމަށް ބަލައިގެންނެވެ. މިއީ މިހާރު ރާއްޖޭގައި ކުރިއަށް ދެވެން އޮތް ދާއިރާއަކަށް ވާތީއެވެ.
ބައިނަލްއަޤްވާމީ އެކިއެކި މަންސަ ތަކުގައި މަސައްކަތްކުރުމަށް ޝައުޤުހުރި ފަރާތްތަކަށް މި މާއްދާއަކީ ކޮންމެހެން ވެސް އެނގުން ލާޒިމް މާއްދާއެކެވެ. އެހެންކަމުން ސުކޫލުތަކުން ނިމޭ ދަރިވަރުންނަށް މި މާއްދާގެ މަޢުލޫމާތު ލިބޭނެ ފަސޭހަގޮތެއް އޮވެއްޖެ ނަމަ މި ދާއިރާއިން ކިޔަވަން ޝައުޤުވެރިވާ ވަރަށް ގިނަކުދިން ތިބޭނެކަމަށް ދެކެމެވެ. އަދި ދިވެހިރާއްޖެ ވެސް މިދަނީ ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް ބޭރުދުނިޔެއަށް ހުޅުވެމުން ކަމުގައި ވާތީ، މި ދާއިރާއިން މީހުން ބިނާކުރަން ވެސް ވަނީ ޖެހިފައެވެ. އެހެންކަމުން އަޅުގަނޑުގެ މަޤްޞަދަކީ ވެސް މި ދާއިރާއިން މީހުން ބިނާކުރުމުގައި އެހީތެރިކަމެއް ފޯރުކޮށްދިނުމެވެ. މާތްﷲ އަޅުގަނޑު މި ކުރާ މަސައްކަތުގައި ބަރަކާތް ލައްވާށިއެވެ. އާމީން.
އިންޓަރނޭޝަނަލް ރިލޭޝަންސްއަކީ ކޮބާ؟
އިންޓަރނޭޝަނަލް ރިލޭޝަންސްގައި ދަސްކުރާނީ ޤައުމުތަކުގެ މެދުގައި އޮންނަ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގުޅުންތަކާއި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަކުގެ މެދުގައި އޮންނަ ގުޅުންތަކާއި، ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކުގެ މެދުގައި ހުރި މައްސަލަތަކާއި އެ މައްސަލަތައް ޙައްލުކުރުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތްތަކާއި، ދުނިޔޭގެ ހިންގުމުގެ ނިޒާމު ބައްޓަންވެފައިވާ ގޮތާއި، ހިންގުމުގެ ނިޒާމަށް އަންނަމުންދާ ބަދަލުތަކާއި، ސަރަހައްދީ މައްސަލަތަކާއި އެކިއެކި ސަރަހައްދީ ޖަމާޢަތްތަކާއި، ދުނިޔޭގެ ހިންގުމުގެ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން އެކުލަވައިލެވޭ މުޢާހަދާތަކާއި ޤަރާރުތަކާއި އެއްބަސްވުންތަކާއި، މިފަދަ އެއްބަސްވުންތަކަށް އިޙުތިރާމް ކުރުމުގެ ގޮތުން ކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތަކާއި، ނުކޮށްފިނަމަ އެކަމުގައި އެޅެން ހުރި ފިޔަވަޅުތަކާމެދުގައެވެ. މީގެ އިތުރުން ދުނިޔެއަށް ބޯމަތިވަމުން އަންނަ އެކިކަހަލަ މައްސަލަތައް ހައްލުކުރުމުގައި ކަންކަން ކުރަމުންދާގޮތާއި އެކަންކަމާމެދު ތިމާގެ ވިސްނުން ބައްޓަންކުރާނެ ގޮތް ވެސް ހިމެނެއެވެ. އެގޮތުން ތިމާވެށީގެ މައްސަލަތަކާއި، މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުން ދިމާވާ މައްސަލަތަކާއި، ފަޤީރުކަން ނައްތާލުމާއި، އިޤްތިޞާދީ އަޑިގުޑަންތަކުން އަރައިގަތުމާއި ނިރުބަވެރިކަމާ ދެކޮޅަށް ކުރާ މަސައްކަތްތަކާއި ދުނިޔޭގައި ޞުލްޙަ ޤާއިމްކުރުމަށް ކުރެވޭ އެންމެހައި މަސައްކަތްތައް ހިމެނެއެވެ. މިކަންކަން ޙައްލުކުރުމަށް އެކުލަވައިލެވިފައިވާ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޤާނޫނީ އޮނިގަނޑުތައް ފަހުމުކޮށްދިނުން ވެސް މީގެތެރޭގައި ހިމެނެއެވެ. އަދި ޑިޕްލޮމެޓިކް މުޖްތަމަޢުގައި ގެންގުޅެމުން އަންނަ ޕޮލިސީތަކާއި ޕްރޮސީޖަރތަކާއި، މުޢާމަލާތުކުރުމުގައި ގެންގުޅެންޖެހޭ ހަމަތަކާއި އުސޫލުތަކާއި ބަސްމަގު ވެސް މި މާއްދާގެ ތެރޭގައި ހިމެނެއެވެ.
ބައިނަލް އަޤްވާމީ ގުޅުންތަކުގެ ވައްތަރުތައް
- ސިޔާސީގޮތުން ޤާއިމްކުރެވޭ ގުޅުންތައް: މީގެތެރޭގައި ހިމެނެނީ ދައުލަތްތަކާއި، ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޖަމާޢަތްތަކާއި ދައުލަތަށް ނިސްބަތްނުވާ ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަކެވެ. މީގެ އިތުރުން ހަނގުރާމައާ ގުޅުންހުރި ކަންކަމާއި، ޤައުމުތަކުގެ މެދުގައި ވާހަކަދައްކައިގެން ކަންކަން ޙައްލުކުރުމާއި، ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގޮތުން ލިބޭ އެހީތަކާއި، އަސްކަރީ ގުޅުންތަކާއި ދޭދޭ ވަކިވަކި ޤައުމުތަކުގެ މެދުގައި ޤާއިމްކުރެވޭ ގުޅުންތަކާއި ސަރަހައްދީ ގުޅުންތަކެވެ.
- ވިޔަފާރީގެ ގޮތުން ޤާއިމްކުރެވޭ ގުޅުންތައް: މިއީ ވިޔަފާރީގެ ގުޅުންތަކާއި އެކިކަހަލަ ޚިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމާއި އެކިކަހަލަ އުފެއްދުންތައް އުފެއްދުމާއި ދުނިޔެއާއި ޤައުމުތަކުގެ މާލީ ނިޒާމުގެ ކަންކަމާއި މާލީގޮތުން އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމާއި، ޤައުމުތަކާމެދު ނުވަތަ ފަރުދުންނާމެދު ނުވަތަ ޖަމްއިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަކާމެދު ވިޔަފާރީގެ ގޮތުން ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުއެޅުމާއި މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރި ހުއްޓުވުމާ ގުޅުންހުރި ކަންތައްތަކެވެ.
- އިޖްތިމާޢީގޮތުން އުފެދޭ ގުޅުންތައް: މީގެތެރޭގައި ހިމެނެނީ އާދަކާދައާއި ސަޤާފަތުގެ މައްޗަށް އުފެދޭ ގުޅުންތަކާއި، އެކިއެކި ވިސްނުންތަކާއި ފަރުދުންގެ ގުޅުންތަކާއި، ހިޖުރަކުރުމާއި، ފަތުރުވެރިކަމާއި، ޕްރޮފެޝަނަލް އޮގަނައިޒޭޝަންތަކާއި، އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި އެކިއެކި ދީންތަކާ ގުޅުންހުރި ކަންތައްތަކެވެ.
ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގުޅުންތަކުގެ ފަށަލަތައް
- ދައުލަތްތަކުގެ މެދުގައި އޮންނަ ގުޅުންތައް: މިސާލު: އެކިއެކި މުޢާހަދާތައް، ހަނގުރާމައާ ގުޅުންހުރި ކަންކަން، ދެފަރާތް ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ފަރާތްތައް ގުޅިގެން އުފައްދާ ޖަމްއިއްޔާ ޖަމާޢަތްތައް، ވާހަކަދައްކައިގެން ކަންކަން ޙައްލުކުރުން.
- ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަކުގެ މެދުގައި އޮންނަ ގުޅުންތައް: މިސާލު: މީސްތަކުންގެ އެކިއެކި ކަންތައްތައް، މުދާ، މަޢުލޫމާތު، ޓެކްނޮލޮޖީ، ފައިސާ، ނަސްލު، ސަޤާފަތް، ދީން، ސިޔާސީ ގުޅުންތައް
- އެ ޤައުމެއްގައި ދައުލަތާއި މުޖްތަމަޢާއި ދެމެދު އޮންނަ ގުޅުންތައް: މިސާލު: ސިޔާސީ ނިޒާމު، ސިޔާސަތު ތަންފީޒުކުރުމުގައި ގެންގުޅޭ އުސޫލުތަކާއި ހަމަތަކާއި ވައްޓަފާޅި
- ދައުލަތްތަކާއި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަކާ ދެމެދު އުފެދޭ ގުޅުންތައް: މިސާލު: އެކުވެރި ދައުލަތްތަކުގެ ޖަމްޢިއްޔާ (އދ)، ސައުތުއޭޝިޔާ އެސޯސިއޭޝަން ފޯރ ރީޖަނަލް ކޯޕަރޭޝަން (ސާކް) ފަދަ ޖަމާޢަތްތަކާ އޮންނަ ގުޅުންތައް.
ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގުޅުންތަކުގެ އަސާސީ ނަޒަރިއްޔާ (ތިއަރީ) ތައް
- ރިއަލިޒަމް
- ލިބަރަލިޒަމް
- އައިޑިއަލިޒަމް
- މާކްސިޒަމް
- ފެމިނިޒަމް